Doğa ve İnsan Etkileşimi

Doğa ve insan etkileşimi 9.sınıf coğrafya ve TYT coğrafya konuları içerisinde yer almaktadır. Coğrafya, doğa ve insan arasındaki ilişkiyi inceleyen bilim dalıdır. Dolayısıyla konu içerisinde doğanın insan üzerindeki etkileri, insanın doğa üzerindeki etkileri örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. Konu sonunda doğa ve insan test soruları linki bırakılmıştır.

Doğal çevre, İnsan ve diğer canlıların yaşam alanını oluşturur. Bu alan Atmosfer, Hidrosfer, Litosfer, Biyosfer yani hava küre, su küre, taş küre, canlı küre adı verilen doğal unsurlardan oluşur. İnsan tüm faaliyetlerini bu doğal unsurlar içerisinde gerçekleştirmektedir.

İnsanlar ihtiyaçları doğal çevre ile ilişkilidir. İnsanlar giyinme, beslenme, barınma gibi ihtiyaçları doğal çevreyle ilişkilidir. İnsanlar hayat şartlarına sürdürebilmek doğanın onlara sunduğu şartları benimsemişlerdir. Doğa insanları farklı olanaklar sunmaktadır. Doğa insanların barınma, beslenme, giyinme gibi ihtiyaçlarını farklı şekilde karşılamaktadır.

Örneğin; İklim şartlarından dolayı kutuplarda yaşayan kalın giysiler giyerken ekvatorda yaşayanlar daha ince giysi giyerler. Barınma gereksinimi de iklim tiplerine göre çeşitlilik kazanmaktadır.

Kurak ve yarı kurak yerlerde kerpiç mesken tiplerine rastlanırken, kimyasal tortul kayaçların olduğu yerlerde taş meskenlere, yağışın fazla olduğu ormanlık yerlerde ise ahşap meskenlere rastlanılmaktadır. Soğuk iklim bölgelerinde insanların tükettiği besinler genelde yağlı, protein değeri yüksek hayvansal ürünlerdir. Sıcak iklim bölgelerinde daha çok meyve sebze ağırlıklı ürünler tüketilmektedir.

Doğal çevre insanların fizyolojik gelişimlerini ve karakterini de etkiler. İskandinav ülkelerinde yaşayan insanlar beyaz tenli, ekvatoral bölgede yaşayan insanların esmer tenli olması buna örnektir.

İnsanlar doğayı olumlu ya da olumsuz olarak etkilemektedirler. Örneğin ekonominin geliştiği gelişmiş ülkelerde zorlu doğa şartları tünel, köprü, viyadüklerle ulaşım geliştirilmiştir.

Barajlar yapılarak doğal yerleşim alanları değiştirilmiş. Büyük su kütleleri doğal çevreyi değiştirmiştir. Denizleri birbirine bağlayan kanallarla doğal çevre değiştirilmiştir.

İnsanlar doğal çevreyle devamlı etkileşim içerisindedir. İnsanlar çevrenin sunduğu şartlara uyum sağlamakla birlikte, doğal çevreyi de kendi ihtiyaçları doğrultusunda değiştirmektedir.

Doğal Ortamın İnsanla Etkileşimine Örnekler

İnsan Faaliyetlerinin Doğal Ortam ile Etkileşimine Örnekler

İnsanın doğal ortamını atmosfer (hava küre), litosfer (taş küre), hidrosfer (su küre) oluşturur. Bu üç doğal ortam unsurları insan yaşamında vazgeçilmez unsurlardır. Bu nedenle coğrafya biliminin temel amaçlarından biri insanın yeryüzünü tanımasını sağlamaktır.

Gerçekten de insanlar, yer altı kaynaklarından yararlanmak için litosfer (taş küre) belli derinliklerinde, su kaynaklarından yararlanmak için hidrosfer (su küre), savunma, saldırı, ulaşım amacıyla (hava küre) de faaliyet halindedir.

Bu üç büyük doğal ortam unsurları giderek büyüyerek boyutları genişlemiş, merkezinde canlılardan oluşan biyosferi (canlı küre)oluşturmuştur.

Örnek Soru: Aşağıdakilerden hangisi doğanın insan yaşamı üzerindeki etkisine örnek gösterilemez?

• A)Çöl bölgelerinde nüfusun seyrek olması
• B)Kutuplara yakın yerlerde yerleşmenin olmaması
• C)Sanayinin geliştiği yerlerde çevre kirliliğinin fazla olması
• D)Dağlık ve engebeli ülkelerde hidroelektrik potansiyeli yüksek olması
• E)Sıcak ve soğuk okyanus akıntılarının karşılaştığı yerlerde balıkçılığın gelişmiş olması