12.Sınıf Ders Notları

Şehirleşme Sanayi Göç İlişkisi ve Toplumsal Etkileri

Şehirleşme sanayi göç ilişkisi lise 12.sınıf coğrafya konuları içerisinde yer almaktadır. Üniversite sınavında AYT coğrafya konularındandır.

Tarihi devirlerden Neolitik Dönemde insanlar tarım yapmaya başlamasıyla yerleşik hayata geçmişlerdir. Yerleşik hayata geçişle birlikte hayat standartlarının iyileşmesi nüfusta hızla artan bir sıçrama döneminin yaşanmasına sebep olmuştur.

Nüfusun artması, ihtiyaçların çeşitlenmesi ve tarım dışı ekonomik faaliyetlerin başlamasına neden olmuştur. İlk medeniyetler akarsu boylarında verimli sulak alanlarda gelişmiştir. Fırat ve Dicle nehirleri arası Mezopotamya bölgesi ilk medeniyetlerin kurulduğu verimli tarımsal alanların olduğu önemli merkezlerden biridir.

Şehirleşme Sanayi Göç İlişkisi Tarihi

Tarihte ilk şehir yerleşmeleri günümüzden yaklaşık olarak dokuz bin yıl eskilere dayanmaktadır. Tarihte ilk şehirlerin kalıntılarına Anadolu’da ve Mezopotamya’da rastlanmaktadır. Şehir yerleşmelerinin ortaya çıkışı tarımsal üretimine bağlı ortaya çıkmıştır. Tarıma bağlı olarak ortaya çıkan bu şehirler Sanayi Devrimine kadar yavaş gelişmiştir.

18 yüzyıla kadar şehirlerde tarım ön planda iken 18 yüzyıldan sonra sanayi etkisini göstermeye başlamıştır. İlk olarak Avrupa’ da başlayan Sanayi Devrimi sonraları tüm dünyaya yayılmıştır. Sanayi faaliyetlerinde ilk olarak madenlerden yararlanılmış sonraları petrol kullanılmaya başlamıştır.

Farklı makineler yapılmış ham maddeler işlenerek mamul maddeye dönüştürülmüştür. Arz talep dengesine göre yeni sanayi kolları açılmış  üretim artmış ve üretilen ürünler pazarlarda tüketiciyle buluşmuştur. Şehirleşme sanayi göç ilişkisi ortaya çıkmıştır.

Sanayileşme ticaretin gelişmesi neden olmuş bu sayede göç alan şehirlerdeki nüfus artışı yaşanmıştır. Şehirlerin cazibe merkezi haline gelmesiyle kırdan kente yoğun göçler yaşanmasına sebep olmuştur.

Şehirleşme Sanayi Göç İlişkisinin Toplumsal Etkileri

  • Çarpık kentleşme ve gecekondulaşma sorunu ortaya çıkar.
  • Çevre sorunları artar.
  • İşsizlik oranı artar.
  • Tarım ve orman arazilerinde azalmalar görülür.
  • Trafik yoğunluğu sorunu
  • Gürültü kirliliği yaşanır.
  • Şehirlerde güvenlik sorunu ortaya çıkar.
  • Yeşil alanda azalmalar görülür.

Şehirleşme sürecinde yukarıdaki sorunlarla baş edebilmek için kaynakları verimli kullanma ve şehirlerde yaşayan insanların şehirli olma bilincinin geliştirilmesi gerekmektedir.

Şehirleşme Sanayi Göç İlişkisi Örnekler

Sao Paulo Kenti

Sao Paulo Brezilya
Zengin ve yoksulun bir arada bulunduğu Sao Paulo

Brezilya’nın en önemli sanayi kentlerinden olan Sao Paulo kenti yaklaşık 20 milyon nüfusu ile Güney Amerika kıtasındaki en gelişmiş kentleri arasındadır. 1700 yıllarında küçük bir şehir olan Sao Paulo kahve tarımının gelişmesi ile dışarıdan göç alarak büyük bir kent haline gelmiştir. Hızla gelişerek sanayi, ticaret ve bankacılık merkezi haline gelen  kent Portekiz, İtalya, İspanya, Almanya ve Lübnan gibi ülkelerden de göçmenler gelmiştir.

Sao Paula hızlı şehirleşmenin ortaya çıkardığı birtakım olumsuzluklar ortaya çıkmıştır. Yoksulluğu ve zenginliği barındıran çarpık kentleşme, çevre kirliliği ve trafik sorunu  gibi şehrin önemli sorunları bulunmaktadır.

2014 Dünya Kupasına ev sahipliği yapan şehir, bu organizasyon sayesinde yeni yollar ve alt yapılar yapılsa da sorunlar tam olarak çözülmemiştir. Suç oranının yüksek olduğu şehirde her yıl suça karışan insan sayısı sürekli artmaktadır.

Batman Kenti

Batman cumhuriyetin ilk yıllarında nüfusu 900 olan bir köy iken, 1940 yılında Raman Dağında petrolün bulunmasıyla 1957’de ilçe 1990 yılında ise il olmuştur. Günümüzde 600 bin nüfuslu büyük bir şehir haline gelmiştir.Batman Kenti

1940’a kadar tarım ve hayvancılık ile geçinen Batman Petrol Rafinerisi’nin kurulmasıyla yoğun işçi göçüne uğramış ve nüfus artmıştır. 1954 yılında Tükiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) kurulmasıyla önemi artan kent modern bir görünüm kazanmıştır.

Günümüzde Batman’a modern yollar yapılarak önemli şehirlere bağlantısı sağlanmış, tarım alanları ve yerleşme alanlarının genişlemesine bağlı olarak yeni iş alanları açılmış ve göç almaya devam etmiştir. Nüfusu artan ve hızla büyüyen Batman günümüzde Güneydoğu Anadolu Bölgesinin önemli şehir merkezlerinden biri haline gelmiştir.

12.sınıf coğrafya konularından küresel iklim değişikliği nedenleri ve etkileri konusuna çalışmak için tıklayınız.

derscografya.com/kuresel-iklim-degisikligi/

Meb EBA şehirleşme sanayi göç ilişkisi ders videosunu izlemek için tıklayınız.

http://www.eba.gov.tr/videoizle/12-sinif-videolari/323852a9abb7ce68940528a0e7d130fedbdf32d09c001

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu