İçindekiler
Türkiye’nin işlevsel bölgeleri lise 12.sınıf coğrafya konuları arasında yer almaktadır. AYT sınavı coğrafya konuları içerisinde yer almaktadır.
Türkiye’nin İşlevsel Bölgeleri Nelerdir?
Yer şekilleri ve iklim koşulları dünyayı bir bütün olarak algılamamızı engeller. Bundan dolayı yeryüzünde kendi içinde benzer özellikler gösteren yerlerin sınırları belirtilerek bölge kavramı ortaya çıkmıştır. Bölgeler formal (şekilsel) ve işlevsel (fonksiyonel) olmak üzere kendi arasında ikiye ayrılır.
Şekilsel Bölgeler
Verilerin somut olarak sınıflandırılmış bölgelere şekilsel bölge denir. Şekilsel bölgeleri doğal ve beşeri şekilsel bölgeler olarak iki kısma ayrılır. Yer şekilleri, toprak, iklim, su, tarım, hayvancılık, nüfus ve yerleşme gibi gruplara bölünür.
İşlevsel Bölgeler
İşlevsel bölgeler ise ekonomik ve kültürel yönden yerel özellik gösteren, küresel olarak diğer bölgelerle etkileşim içinde olan bölgelere denir. Türkiye’nin işlevsel bölgeleri bir merkez çevresinde toplanmıştır. Bölge merkezin bir odak noktası vardır. İşlevsel bölgelerin etkileri zaman içinde değişebilir. Türkiye’nin işlevsel bölgeleri dört başlık altında incelenmektedir.
İşlevsel Yönetim Bölgeleri
Devlet hizmetlerinin sağlanması için ülkenin benzer bölümlere ayrılarak yönetilmesine işlevsel yönetim bölgelerini ortaya çıkarmıştır. Ülkemizdeki yönetim anlayışında yerel ve merkeze bağlı yönetimler olmak üzere ikiye ayrılır. Yerel yönetimler belediye teşkilatları ve muhtarlıklardan oluşur. Merkeze bağlı yönetimlerde ise vali ve kaymakamlar bulunur.
İşlevsel Hizmet Bölgeleri
Sağlık, eğitim, pazarlama, ticaret, barınma, eğlenme, ulaşım, iletişim, turizm ve güvenlik hizmet sektörünü oluşturan önemli unsurlar arasında bulunur. Bu amaç için ülkemizdeki bazı kuruluşların adlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu)
- KGM (Karayolları Genel Müdürlüğü)
- DSİ (Devlet Su İşleri)
- KHGM (Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü)
- OGM (Orman Genel Müdürlüğü)
- TTKKB (Türkiye Tarım Kredi Kooperatifler Birliği)
- MGM (Meteoroloji Genel Müdürlüğü)
İşlevsel İstatistik Bölgeleri
Bir ülkenin istatistik verilerinin güvenirliliği gelişip kalkınmasında önemli rol oynar. İstatistik verileri kaynak alınarak ülke bazı işlevsel bölgeler bölünür. Bu anlamda Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ülkemizin istatistik bilgilerini, tutan ve güncelleyen bir kurumdur. TÜİK istatistik verileri nüfus, tarım, yerleşme, sanayi, hizmet sektörü gibi birçok farklı alanlarda kullanılmaktadır.
22 Eylül 2002 tarihli 2002/4720 sayılı Bakanlar Kurulunun Kararı ile ‘‘Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemi’’ adıyla yürürlüğe konulan bölge sınıflandırılmasına göre illerin her biri Düzey 3 olarak sınıflandırılmıştır. Düzey 1 ve Düzey 2 sınıflandırma ise coğrafi, ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan birbirine benzeyen komşu iller ve ekonomik etki alanları temel alınarak yapılmaktadır. 
İşlevsel Plan Bölgeleri
Bölgeler arası gelişmişlik seviyelerini eşitlemek için yapılan kalkınma planlarıdır. Bu planlamadaki temel amaç bölge ekonomisini canlandırmak, yatırımları arttırmak ve bölge halkının ekonomik anlamda refaha kavuşmasını sağlamaktır.
Şehirleşme sanayi göç ilişkisi ve toplumsal etkileri konusuna çalışmak için linke tıklayınız.
derscografya.com/sehirlesme-sanayi-goc-iliskisi/
Eba üzerinden Türkiye’nin işlevsel bölgeleri ile ilgili 12.sınıf coğrafya ders kitabı bölümüne gitmek için tıklayınız.
