İçindekiler
Güneş sistemi gezegenler coğrafya 9.sınıf Dünyanın şekli ve hareketleri konusu içerisinde işlenmektedir. Güneş sisteminin özellikleri güneş sistemi içerisinde yer alan gezegenlerin özellikleri anlatılmaktadır.
Güneş Sistemi Gezegenler ve Özellikleri
Güneş sistemi gezegenler Dünyamız Samanyolu Galaksisindeki yıldız sistemindeki güneş sistemi içerisinde yer alır. Güneş sistemi içerisinde ki gezegenler, güneşe yakınlığa göre sıralaması; Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün’dür. 24 Ağustos 2006 tarihinde Çekya’da toplanan astronomi bilimcileri Plüton’u gezegen olmaktan çıkardı. Bunun sonucunda güneş sistemi içerisinde sekiz gezegen kaldı. Gezegenler hepsi elips biçimindeki bir yörüngede hareket ederler. Yörünge uzunlukları ve hızları farklıdır. Güneş’ten uzaklaştıkça yörüngedeki hızları da yavaşlar. Örnek; Güneş’e en yakın Merkür Güneş çevresindeki bir turunu 88 günde, Mars 687 günde, en uzak olan Neptün ise 164,7 yılda tamamlamaktadır.
Bilim insanları evrenin ve dünyanın nasıl oluştuğunu uzun yıllardır araştırıyor. Evrenin oluşumu konusunda ileriye sürülen teoriler içerisinde bilimsel anlayışa en uygun olanı büyük patlamadır. (Bing bang) Evrenin bir parçası olan dünyanın evren oluşumundan ayrı düşünmek mümkün değildir. Bu nedenle evrenin oluşumu ile ilgili araştırmalar dünyanın oluşumu ile ilgili bilgiler veriyor.
Güneş Sistemi Gezegenler
Eğer uzay sürekli genişliyorsa, uzaydaki gök cisimlerinin geçmişte birbirlerine daha yakın olmaları yani uzay boşluğunda gezegenler ile gök cisimlerinin sıkışık olması gerekir. Bu varsayımdan hareketle Belçikalı bilim insanı Georges Lemaitre 1927 senesinde Büyük Patlama Teorisini (Bing Bang) ortaya koymuştur. Büyük Patlama Teorisine göre evrenin bir başlangıçı vardır ve evren sürekli genişlemektedir. Güneş Sistemi Gezegenler
Dünya evren oluştuğunda kızgın bir gaz kümesi halindeydi. Dünyada kendi etrafında dönmesinin etkisiyle dıştan içe doğru soğudu. Büyük patlamadan sonrasında uzay genişlemeye ve soğumaya devam etmiştir. Başlangıçta süratle dönen kızgın toz ve gaz bulutu iken 4.5 milyar yıl kadar önce küçülerek yarı sıvı durumundaki çok sıcak kayalardan oluşan ve süratle dönmeyi sürdüren ateş topuna dönüştü. Dünyanın yüzeyi 1.5 milyar yıl önce soğumuş sert bir kabukla örtüldü. Meteorların düşmesi ve volkanik hareketler sonucunda Dünyaya özgü bir atmosfer ortaya çıktı. Sıcaklığın düşmesi ile atmosferdeki su buharı yoğunlaşıp yağış şeklinde yeryüzüne düştüğünde su küreyi oluşturdu.
Gezegenlerin Özellikleri
Gök varlıklarının bütününü (yıldız, gezegen, asteroit, meteor vb.) içinde bulunduran sonsuz boşluğa uzay denir. Dünya uzay boşluğu içerisinde diğer gök cisimleri ile birlikte yer alır. Evren, boyutları bilinemeyen ve hesaplanamayan bir boşluktur. Evrende sayısı bilinmeyen galaksi (gök ada) sistemleri bulunur. Galaksilerin içinde çok sayıda yıldız sistemleri bulunur.
Dünya Samanyolu Galaksisi içinde yer alır. Güneş sistemi ve gezegenler , yapıları bakımından karasal ve gaz yapılı gezegenler olmak üzere iki gruba ayrılır. Dünya, 150 milyon km mesafe ile (yaklaşık) Güneş’e yakınlığı itibari ile üçüncü gezegendir. Ayrıca karasal yapılı gezegenler içerisinde yer alır. Güneş sistemi içerisinde ise büyüklük bakımından beşinci gezegendir . Güneşten olan uzaklıklarına göre Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün’dür.
- Nebula: Uzayda bulunan gaz bulutlarına denir.
- Yıldız: Kızgın gazlardan oluşan kendiliğinden ısı ve ışık saçan gök cisimlerine denir. (Örneğin: Güneş)
- Gezegen: Bir yıldızın etrafında dönen katı, gaz ve tozlardan ibaret gök cisimleridir.
- Asteroit: Yörüngeleri güneş sisteminde Mars ve Jjüpiter gezegenleri arasında kalan gök cisimleridir.
MEB EBA Güneş sistemi ve gezegenler video için tıklayınız.
